“Hoş Gelişler Ola Mustafa Kemal Paşa” Oyun ve Türküsünün Gerçek Hikâyesi.. (II)

-Dünden Devam-
Cumhurbaşkanı ve beraberindeki heyet, 4 Ekim 1924 Cumartesi günü saat 11.00’de Sarıkamış’a gitmek üzere Erzurum’dan hareket ederek 7 yedi saat süren bir yolculuktan sonra Sarıkamış’a varırlar. Gazi Hazretleri yolda zelzeleden zarar ve hasara uğrayan her köye ve yerleşim yerlerine giderek, oradaki köylülerle, halkla görüşerek, ihtiyaçlarını sorar, yapılacaklar hakkında açıklamalarda bulunur.
Gazi’yi karşılarında gören köylüler, coşku, sevgi içinde;-“Üzülmeyiniz Paşam, Cumhuriyet hükümetimiz var olsun, kurtarıcımız sağ olsun. Biz hiçbir şey istemeyiz, sayesinde biz bu köyleri yeniden altından yaparız…”demişlerdi.
Cumhurbaşkanı ve beraberindekiler 5 Ekim 1924 Pazar gününü Sarıkamış’ta incelemede bulunurlar. 6 Ekim 1924 Pazartesi günü sabahı Cumhurbaşkanı ve beraberindeki heyet, halkın coşkulu uğurlama alkışları ve sevgi gösterileriyle trenle Kars’a hareket ederler.
Saat 12.30’u gösterdiğinde Gazi ve beraberindekileri taşıyan tren Kars Tren İstasyonda durmuştur. Kızılçakçak (Akyaka), Kağızman ve Ardahan’dan heyetlerin de gelip katıldıkları büyük coşkulu bir karşılama töreninden sonra, Cumhurbaşkanı önce Valilik, Belediye, Halk Partisi İl Başkanlığını, Türk Ocağı ve Kız İlkokulu’na ziyaret bulunur.
Gazi Hazretleri Vilayette, gelen heyetleri, Kars garnizonundaki subayları kabul edip görüşüp tanışarak, ilgililerden depremin tahribatı hakkında bilgiler alarak, yapılması gereken konularla ilgili emirler verir.
Belediye Başkanı İbrahim Aydın Bey, tarafından Gazi Hazretlerinin onuruna bir öğlen yemeği verir. Yemeğe askeri ve sivil ileri gelenlerden 45 kişi katılır. Kars Belediye Başkanı İbrahim Aydın Bey, Kars Türk Ocağı’nda Gazi onuruna bir de İkindi Çayı Partisi düzenler. Bu çay partisine Revanlı, Gümrülü, göçmenlerden çalgıcı ve folklorcular de çağrılmıştır.
Türk Ocağı’nda halk ve öğrenciler adına yapılan konuşmalardan sonra, Revanlı Şair Mir Muhammed’in (Türkeli) kaleme aldığı, Gümrülü Halıcı Himmet Ağa ile Gümrü’nün Molla Musa Köyünden Tülüatcı (artist) Tağı Bey (Öşenyüzen), Garmancu Mehmet Oğlu Seyit (Ağdam) tarafından bestelenerek, büyük öndere ithaf edilen “Hoş Gelişler Ola Mustafa Kemal Paşa” türküsü 6 Ekim 1924 Pazartesi günü Türk Ocağı’nda Büyük önderin önünde sahnede söylenerek oynanır.
Bu Türkü ve oyunda folklorcular, Büyük önderi;

Askerin, milletin rehmin basır, sen Kemal,
Dâhisi, Gazisi, Bilgesi’sen, sen Kemal,
Serfinaz eyle, bu gademleri, Tebrik eyleriz,
Kars’a gelmeni, min sene yaşa, Möhterem Paşa..
Baş eyip tamam, tebrik eyleriz.”

Dizelerini okuyup selamladıktan sonra, günümüzde bilinen şekliyle Türkü ve oyunu çalıp söyleyip oynarlar:

Hoş gelişler ola Mustafa Kemal Paşa,
Askerin milletin bayrağınla çok yaşa,
Arş arş arş ileri, arş ileri, marş ileri..
Dönmez geri Türkün askeri hey,
Sağdan sola, soldan sağa,
Al da bayrağı düşman üstüne hey..

Parlayan yıldızın, âlemi tendir eder.
Cumhuriyet bayrağın, semada süzer gider.
Arş arş arş ileri, arş ileri, marş ileri,
Dönmez geri, Türkün askeri, hey, hey..
Sağdan sola, soldan sağa, Al da bayrağı,
Düşman üstüne hey, düşman üstüne..

Oyundan etkilenen ve duygulanan Gazi Mustafa Kemal Paşa, başta Tağı Bey olmak üzere oyun türkünün söz yazarı, bestecisi ve olmak oyunu sergileyen folklorcuları ödüllendirir.
Tağı Bey (Öşenyüzen), müthiş bir geçim sıkıntısı çektiği ve buna fazla dayanamayarak intihar ettiği söylenir. Evinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün verdiği 500 liralık çek bulunur. Atatürk’ün imzası olduğu için yaşadığı onca sıkıntıya rağmen o çeki bozdurmaya kıyamadığı söylenir.
Türkiye'nin her köşesinde sevgiyle benimsenerek okunup oynanan bu eser, Muzaffer Sarısözen tarafından yapılan Kars yöresi derlemeleri sırasında yöre ekibinden dinleyerek TRT arşivine kazandırılmıştır.
Kars’ta 9 saat kalın Gazi ve beraberindeki heyet, 6/7 Ekim 1924 gece yarısından sonra trenle Sarıkamış’a dönerler. Cumhurbaşkanı Atatürk, Sarıkamış ve Kars gezileri, emirleri, görüşleriyle ilgili bilgileri aşağıdaki şifreli/telgrafla Başbakan İsmet Paşa’ya gönderir:
BELGE:
“Başbakan İsmet Paşa Hazretleri’ne (·) (Şifre)

6.10.1924 sabah trenle Sarıkamış’tan Kars’a gittik. Kars’ta bütün halk, köylerden arabalarıyla gelen çiftçiler ve garnizondaki subay aileleri tarafından, çok içten gösterilerde bulunuldu. Kars vilayeti ilçeleri ve Ardahan vilayeti, davet ve saygılarını sunmak için Kars’a özel heyetler göndermişlerdi. Bütün sınır vilayetlerimizi görmeğe zamanım uygun olmadığından çok üzgünüm. Kars’ta hükümet, Ticaret Odası, Belediye, Halk Partisi, Türk Ocağı ve Kız Okulu’nu ziyaret ettim. Genel olarak gördüklerimden memnunum. Özellikle Türk Ocağı’nda yoğun bir gençlik, çok büyük bir ilgi gösterdi. Duygulu anlar yaşandı. Anavatana yeni katılmış olmalarından ve özel durumları nedeniyle hükümetçe bu bölgeye fazla bir ilgi göstermek gerekmektedir.
Buralarda anlayışlı, duyarlı, girişken ve yerel ihtiyaç ve gereklerini takdir ve karşılamaya güçlü bir idare merkezi kurulmasına zorunluluk vardır. Şimdiye kadar Kars’ta çoğunluğu vekil olmak üzere dokuz vali gelip, geçmiş. Kars’ta yaptığım incelemeye göre, on üç ev yıkılmış ve (85) insan açıkta kalmıştır. Kısmen zedelenmiş evler de vardır. Hükümetçe ayrılan iki bin liranın harcanmasından sonra gerekirse, Erzurum Zelzele Felaketzedeleri Komisyonuna da yardım önereceğim.
Bugün (7.10.1924) Sarıkamış’ta kalarak, kereste kesim ve ulaştırma ve birlikler hakkında kumandanlarla görüşeceğim ve yarın 8.10.1924 Erzurum’a hareket edeceğim efendim. (7.10.1924)
Cumhurbaşkanı Gazi M. Kemal”

Kaynak: Ertuğrul Zekai Ökte. Mustafa Kemal Atatürk’ün Yurtiçi Gezileri 1922-1938 Tarihi Araştırmalar Vakfı İstanbul 2000 Cilt: s.295