1747-1844 yılları arasında Nadir Şah’ın ölümü ile bağımsız olan ve bir daha da İran yönetimine girmeyen hanlıklardır. Bu hanlıklar önce İran'ı yöneten Safevi Hanedanı, Afşar Hanedanı ve Kaçar Türk Hanedanlarının egemenliğinde kalmıştır.
Nadir Şah’ın ölümü İran’da kurulu Kaçar Hanedanı Türk devletinin zayıflaması, Azerbaycan Türklerinin bir çok hanlığa bölünerek siyasi birliklerinin olmaması, Çarlık Rusya’nın kolayca bölgeye inmesine, ve Çar Deli I.Petro’nun vasiyetini yerine getirmesine olanak sağladı.
1813 yılında Gülistan antlaşması ile Taliş, Şirvan, Küba, Bakü, Gence, Karabağ, Şaki hanlıkları Rusya’ya katıldı. İran Doğu Gürcistan'a, Kazak ve Şemseddil sultanlıklarına, ayrıca Dağıstan'a ait iddialarından vazgeçtiğini bildirdi. Revan ve Nahçıvan hanlıkları İran hakimiyetinde kalıyordu. Hazar Denizi'nde donanma bulundurma hakkı Rusya'ya ait olacaktı. Rus tacirler dahili gümrük vergisinden muaf olarak ticaret yapabilecektir.
1826-1828 Kaçarlar (İran) ile Çarlık Rusya arasında Kaçarlar devletinin yenilgisi ile sonuçlanan bir savaş oldu. Savaş sonucunda Aras nehrinin akışı istikameti doğrultusunda kalan sol taraf Rusya sağ taraf Kaçarlar ( İran)’da kaldı. Böylece Azerbaycan ikiye ayrıldı. Bu antlaşma sonucunda Revan, Nahçivan ve Taliş Hanlıkları Rusya’da, Tebriz, Urmiye, Hoy, Erdebil, Maku, Marağa, Karadağ, Halhal, Zencan, Serab, Merend hanlıkları da Kaçarlar Türk devletinde kaldı.
Rusya Türk dünyasını parçalamak, buradaki zengin kaynaklara sahip olmak, Doğudan sıcak denizlere inmek için, Ermenileri piyon olarak kullandılar. Bölgede ileride kuracakları piyon ve tampon Ermenistan’ın temellerini attılar. 1829 Edirne antlaşmasından sonra İran ve Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni yerleşimcileri bölgeye getirerek kuracakları Ermenistan’ın temellerini attılar.
Çarlık Rusya Azerbaycan Türklerinin silahlanmasına, silah taşımasına müsaade etmeyerek, Azerbaycan Türklerini kasıtlı askere ve memuriyete bile almamışlar. Ermenilere her türlü siyasi ve askeri desteği vererek kadim Azerbaycan toprağı olan Batı Azerbaycan’da Revan Türk Hanlığı toprakları üzerinde bir Ermenistan oluşturmaya başlamışlar. Bölge halkına her türlü baskı ve zülmü reva görmüşlerdir. Yapılan baskı ve soykırım sonucunda Azerbaycan Türklerinden boşalan yerlere Ermeni göçmenleri İran ve Osmanlı topraklarından getirtip demografik yapıyı değiştirmeye çalışmışlardır. Bölgede 1905-1907 , 31 Mart 1918, 1948-1953 ve 1992 Karabağ olayları ile Azerbaycan Türklerine her türlü baskı ve soykırım Çarlık Rusya, Bolşevik Rusya ve Rusya Federasyonu ve Ermeniler tarafından uygulanmıştır.
Rusya İç Savaşı’nda Bolşevik-Ermeni Devrimci Federasyonu ile Müsavat Partisi - Dikaya Tümeni arasında meydana gelen ve Mart Olayları olarak bilinen çatışma sırasında 31 Mart 1918 tarihinde Bakü'de yaşanan sivillerin ölümlerine dayanmaktadır.
Ermeni Devrimci Federasyonu, Bakü'nün denetimini elinde tutan Bolşeviklerin desteğiyle, Müsavat'a yönelik karşı devrimcileri bastırmak için askerî harekâtı başlatmıştır. Çatışma ve olayın sonucunda 3.000 - 12.000 kişi öldürülmüş ve kent içindeki cami, okul ve çeşitli mimari yapılar da büyük hasar görmüştür. Şamahı şehrinde 55.000 ve diğer şehirlerdeyse 35.000 Azerbaycanlı türlü işkencelere maruz kalarak katledilmiştir. (ölenlerin %70'i yaşlılar, kadınlar, ve çocuklar gibi savunmasız bireylerden oluşmaktaydı).
Bakü'den sonra Guba, Şamahı, Gence ve diğer kent ve bölgelere de yayılan kıyım, Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu'nun bölgeye gelerek olaylara müdahale etmesiyle sona ermiştir.
Azərbaycanlıların Soykırım Günü), Azerbaycan'da 31 Mart günü Azerbaycanlıların Soykırımı Günü olarak kabul edilmektedir. Azerbaycanlıların Soykırımı, 200 yıl boyunca başta Ermeniler olmak üzere diğer halkların Azerbaycanlılara karşı giriştikleri katliamları ve Azerbaycanlılara karşı yürüttükleri acımasız siyaseti ifade eder. 26 Mart 1998 yılında, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in bildirisi ile her yıl 31 Mart 'Azerbaycanlıların Soykırımı Günü' olarak anılmaya başlanmıştır.
1804 yılından 10 Kasım 2020 yılına kadar 216 yıl Kafkasya’da Rus ve Ermenilerin yüzünden kan, acı, göz yaşı ve ölüm eksik olmadı. Kadim Türk toprağı olan Revan Türk Hanlığı toprakları üzerinde tampon bir Ermenistan kuruldu. 216 yıl içinde milyonlarca Azerbaycan Türk’ü yerinden ve yurdundan uzak Gaçgın düştü. Binlerce şehit binlerce yaralı ve gazi verdik. Türk dünyası Zengezur koridoru ile kara bağlantısı kesilmiş oldu. Yüzlerce maddi ve kültür eserlerimiz ve yerleşim yeri yok edildi. Yerleşim yerlerinin adı değiştirildi. Bugün Azerbaycan toprakları Güney ve kuzey diye iki kısıma ayrıldı. Azerbaycan toprakları 6 devlet tarafından pay edildi. 55 milyon Azerbaycan Türkünün 45 milyonu bir çok ülkede dağınık yaşamaktadır. Ama Azerbaycan ve ona bağlı Nahçivan Özerk Cumhuriyetinde 11 milyona yakın Azerbaycan Türk’ü bağımsız kendi vatanında yaşamaktadır. Ama artık Azerbaycan devletinin çok güçlü bir milli ordusu var. Artık Azerbaycan savunmasız değil. Azerbaycan ordusu 44 günde Karabağ ve 7 reyonu aldı. Bu ordu artık kendisini vatana adamış. 31 Mart Azerbaycan Soykırım Gününün 104 yıl dönümü münasebetiyle tüm şehitlerimizi rahmet ve saygı ile anıyorum. Gazilerimize sağlık ve sıhhat diliyorum. Allah bu millete bir daha o kara günleri yaşatmasın. Tüm Türk dünyası ve Azerbaycanlı kardeşlerime sağlık, sıhhat ve mutluk diliyorum.