Batı Azerbaycan toprağı olan İravan Hanlığı, 1747 yılında kurulmuştu. 1828 yılına kadar 81 yıl hüküm sürdü. Azerbaycan Hanlıkları içinde en güçlüsü olup en son yıkılandı.
Ruslar, 1813 yılında Kafkasya’ya girmeye başladılar. 1813 Gülistan antlaşması ile, Azerbaycan Hanlıklarının bir çoğuna hakim oldular. 1828 Türkmençayı antlaşması ile İravan, Nahçivan Hanlıklarının tamamına, Taliş Hanlığının da diğer yarısını işgal ettiler. Çarlık Rusya Azerbaycan’ı Kuzey ve Güney diye iki parçaya böldü. Aras nehrinin Kuzeyi Çarkık Rusya’ya Güney’i de İran’a bırakıldı. Azerbaycan toprakları bugün 6 devlet tarafından pay edilmiş. En az 300 bin km2 Azerbaycan toprağı 45 milyon Azerbaycan Türkü esaret altında yaşıyor. Batı Azerbaycan İravan Hanlığı toprakları üzerinde 1918 yılında Ermenistan kurulmuştur. Batı Azerbaycan İravan Hanlığı topraklarından Türk dünyasının elinde bir tek Iğdır ili kalmıştır.
Türkleri Avrupa, Anadolu ve Kafkasya’dan atmak için emperyalist batılı güçler her türlü oyun, tuzak ve hileye başvurdular. Osmanlı devletini yıkıp mirasını paylaşmak Türkleri Avrupa, Orta Doğu, Anadolu ve Kafkasya’dan atmak, Orta Asya’ya göndermek için, türlü tuzaklar ve oyunlar kurdular. I.Dünya savaşından önce Ermenileri kullandılar. Osmanlı vatandaşı olan Türklerden fersah fersah iyi bir yaşama sahip olan ( Milleti Sadık’a) denilen Ermenilerle başladılar.1780 yılında Maraş Zeytun isyanı ile başlayıp 1915 Tehçir olayına kadar 30’un üzerinde isyan çıkardılar. 135 yıl devam etti. ABD, İngiliz, Fransız, Rus Ermenileri mağdur, mazlum görüp kışkırttılar. Kendi siyasi emelleri için kullandılar.
Arkasından Ruslar devam etti. 1813 Gülistan antlaşmasında Çarlık Rusya, Kafkasya Azerbaycan topraklarını işgal etti. İşgal ve bölünme 1828 Türkmençayı antlaşması ile devam etti. Çarlık Rusya bölgede 104 yıl kaldılar. Azerbaycan topraklarını talan ettiler. Ermenileri bölgeye getirip bir çok yerde demografik yapıyı değiştirdiler. Azerbaycan’da resmî dili değiştirip, Türkleri askere ve memuriyete almadılar. 1918 yılında da Batı Azerbaycan toprakları olan İravan Hanlığı toprakları üzerinde tampon, uydu Ermenista’ı kurdular. Batılılar ve Rusalar Ermenileri kullanarak Anadolu ve Kafkasya’da binlerce Türk’ün kanına girdiler. Osmanlı ve Azerbaycan Hanlıklarını yıktılar. 1920 yılından sonra Sovyetler Birliği 71 yıl bölgeye hakim oldu. Sovyet Rusya Dağlık Karabağ’ı, Zengezur koridorunu Ermenilere verdi. Böylece Türk dünyasının bağrına hançer saplayıp, Türk dünyasını ikiye böldüler.
İkinci bir kırılmada Yahudiler ile oldu. Almanlar çoğu Hazar Türk Yahudisi soykırım yaptılar. Yahudileri soykırıma uğratıp mallarına çöktüler. Günah çıkarmak içinde Türk dünyasının aleyhine Kafkasya’da İravan Hanlığı toprakları üzerinde 1918 Ermenistan’ı Orta Doğu’da yüzlerce yıl Türk hakimiyetin de kalan Filistin’de de 1948 yılında İsrail’i kurdular. Ermenistan ve İsrail Türk ve Müslüman topraklar üzerinde kuruldu. Ermenileri Türkler kullanmadı, Yahudilere de Türkler soykırım yapmadı. Kaldı ki ölen Yahudilerin çoğu Hazar Türk Yahudileri idi. Kendilerinin sebep oldukları pislikler yüzünden onlara diyet olarak Türk ve Müslüman topraklar verildi. Kafkasya’da Ermenistan Filistin’de İsrali kurdular. O gün bu gün bu iki Türk ve İslam düşmanı sözde iki devlet, hep sorun hep çiban başı olup, bölge ve dünya barışını bozdular.
Türkleri Ermenistan ile, Arapları İsrail ile, terbiye edip hizaya getirmeye çalışıyorlar. Binlerce masum Türk ve müslüman bu yüzden öldü, sakat kaldı yerinden yurdundan gaçgın oldu. Her iki olayın sebebi de Batılılar ama diyeti Türk ve müslümanlara ödettiler. Rusya iki kıtadan büyük alın milyonlarca kilometre kare toprağınız var Asya ve Avrupa kıtasında Ermenistan’ı kendi topraklarınız üzerinde kursaydınız. Ya Yahudiler ABD, İngiliz, Fransız ve sebep olan Almanya Yahudilere soykırımı siz yaptınız İsrail’i kendi topraklarınız üzerinde kursaydınız.
Ermenistan kadim Türk yurdu Batı Azerbaycan toprakları üzerinde kurulmuştur. 29.743 km2 Türk yurdu ile 4.400 km2 Dağlık Karabağ binlerce yıllık Türk’ün kadim yurdudur. Toplamda 34.143 km2 Azerbaycan toprağı Ermenilerce işgal edilmiş. Zengezur koridoru ile Türkistan ve Azerbaycan’ın Nahçivan ve Anadolu ile bağlantısı kesilmiş, 2,5 milyon bu topraklarda yaşayan Azerbaycan Türkleri, yaşadığı vatan topraklarından didergin ve gaçgın durumuna düşmüştür. Bugün Ermenistan’ın kurulduğu topraklar üzerinde İravan Hanlığı Azerbaycan Türkü 2,5 Azerbaycan Türkü Azerbaycan, Türkiye ve Güney Azerbaycan’da yaşamaktadırlar. Bu kardeşlerimiz bir gün Ata ve Ana yurtlarına mutlaka dönecektir.
Ermeniler İravan Hanlığı üzerinde 1918 yılında 10 km2 toprak üzerinde şartlı kuruldu. Aradan geçen 104 yıl içinde topraklarını 3,5 kat büyüttü. 1918, 1948-1953, 1988 yılları arasında bu toprakların gerçek sahibi olan Azerbaycan Türklerine baskı ve soykırım yaptılar. En son 1988 yılında Ermenistan’da bir tane dahi Azerbaycan Türkü kalmadı. Sistemli bir baskı ve soykırım uyguladı. Binlerce insan şehit oldu sakat kaldı. 2,5 Azerbaycan Türkü gaçgın oldu. Ermeniler Türklere ait maddi ve manevi bütün kültür eserlerini yok ettiler. 320 cami ve mescit yıkıp yıktılar. Bir tek Gök mescit kaldı onuda Farslara verdiler. Bütün yer ve bölge adlarını değiştirip Ermenice adlar koydular.
İravan’da neyim kaldı ? İravan’da binlerce yıllık kadim Ata ana yurdum, vatanım toprağım kaldı. Atamın anamın mezarı, evim, eşiyim, yurdum yuvam kaldı. Anamın çörek yaptığı eyvanımız, evimizin şamdanları, çocukken oynadığımız anılarım, hatıralarım kaldı. Hüseyin emim, Bağdagül halam, asma üzümümüz, eyvanın yanındaki nar ağacımız, atamın atasından yadırgar tesbihi, sigara kutusu, tütün torbam, toyum, akardiyonum, toydaki oyunlarım, ters oynağımız germeşof çubuğu ile vurulan yalılarım kaldı. Boynu bükük Aras nehrim, binlerce yıllık anı ve hatıralarımız, vatan toprağından gaçın ve hasret gözü yaşlı 2,5 milyon vatana Azerbaycan Türkü kaldı. İravan Azerbaycan’dı İravan kadim Türk toprağıdır. Gözü yaşlı yüreği İravan için atan milyonlarca İravanlı kardeşime selam, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.