TÜİK'in verilerine göre 2001 yılında 2,38 olan doğurganlık hızı, yani bir kadının yaşamı boyunca dünyaya getirdiği ortalama çocuk sayısı, 2023 yılında 1,51’e düştü.
Bir ülkede nüfusun azalma eğilimine girme eşiği, yani yenilenme düzeyi ise 2,1. Türkiye'de doğurganlık hızı 2016'dan bu yana yenilenme düzeyinin altında seyrediyor. TÜİK verilerine bakıldığında 2001 yılından bu yana doğurganlık hızında artış kaydedilen bir yıl yok.
TÜİK'in 2023 verilerine baktığımızda öne çıkan bazı verileri şöyle sıralayabiliriz:
- Doğurganlık hızının en yüksek olduğu iller Şanlıurfa (3,27), Şırnak (2,72) ve Mardin (2,40)
- Doğurganlık hızının en düşük olduğu iller Bartın (1,13), Zonguldak, Karabük (1,14) ve Kütahya (1,16)
- Doğum oranlarının en yüksek olduğu yaş aralığı 25-29'a yükseldi
- Doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29,2
15-19 yaş grubundaki (adölesan) kadınlarda doğum oranı 2001 yılında binde 49 iken 2023 yılında binde 11' düştü.
- 2022 doğurganlık hızı verilerine göre Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında 4. sırada yer aldı.
TÜİK verilerine göre nüfus büyüklüğü sıralamasında 194 ülke arasında 18. sırada yer alan Türkiye, toplam doğurganlık hızında hem dünya hem de Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ortalamasının altında kaldı. Avusturya, Almanya, Hollanda, İspanya ve Belçika gibi Avrupa’nın önde gelen ülkelerinde nüfus artış hızı hem Türkiye hem de AB ortalamasının üstünde gerçekleşti.
Türkiye’de ekonomik ve sosyolojik sebeplerle nüfus artışımız düşüyor. Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip iken nüfus artışımız artık Avrupa ve dünya ortalamasının altına düşüp hızla yaşlanıyor. Nüfusumuz artık bu hızla devam ederse hiç bir zaman 100 milyona ulaşmayacak.
Türkiye’de doğum oranının Avrupa ve Dünya ortalamasının altında olması, nüfusun kendini yenileme oranı olan % 2,1. Altında düşmesi, nüfusumuzun hızla yaşlanması, Türkiye’de Mülteci ve Kaçak göçmen sayısının dünya ortalamasının üzerinde bulunması, Mülteci ve Kaçak göçmenlerdeki doğum oranının Türklerden yüksek olması, Türkiye’de yakın gelecekte demografik yapıyı değiştirebilir.
