Iğdır Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Suna Altan, Iğdır Kitap Fuarı’nda gerçekleştirdiği etkileyici sunumla izleyicilerin büyük beğenisini kazandı. Sunumunda “Iğdır Tarım Tarihi” adlı yeni kitabından bölümler paylaşan Altan, şehrin tarımsal geçmişine dair önemli bilgiler sunarak şehrin tarımsal geçmişine ışık tuttu. Aynı zamanda Güven Gazetesi köşe yazarı olan Altan, çocuk yaşta ailesiyle birlikte Iğdır’dan İstanbul’a göç ettiğini belirterek, doğduğu topraklara duyduğu özlemin hiç dinmediğini ifade etti. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde iyi bir dereceyle tamamladığı doktora eğitiminin ardından, Iğdır’a akademik bilgi ve birikimini aktarmak ve hizmet etmek amacıyla geri döndüğünü söyledi. Sunumunda, 1923-1980 yılları arasında Iğdır’da tarım politikalarının uygulanma biçimlerini incelediğini aktaran Altan, özellikle pamuk tarımının bu dönemde öne çıktığını belirtti. 1934’te Celal Bayar ve dönemin Maliye Bakanı Fuat Ağıralı’nın Iğdır’a gerçekleştirdiği ziyaretin dönüm noktası olduğunu vurgulayan Altan, bu ziyaretten sonra pamuk tarımına ciddi yatırımlar yapıldığını ifade etti. 1935’te Şükrü Kasapoğlu’nun pamuk tarımını geliştirmek üzere görevlendirilmesiyle başlayan çalışmalar sonucunda Aralık, Taşburun ve Tuzluca’da kooperatifler kurulduğuna dikkat çekti. Bu gelişmeler sayesinde Iğdır pamuğu kalitesini artırarak uluslararası düzeyde ilgi görmeye başladığını, İtalya’daki moda haftalarında bile adından söz ettiren Iğdır pamuğu, Belçika ve Rusya arasında ticari rekabete neden olduğunu dile getirdi. Altan, 1935-1938 yılları arasında “Pamuk Bayramı” gibi etkinliklerin düzenlendiğini, ancak II. Dünya Savaşı yıllarında yaşanan ekonomik bunalımda bu teşviklerin azaldığını kaydetti. Iğdır’da buğday, Şeker pancarı, çeltik, arpa, sebze ve meyve gibi birçok tarım ürününün yetiştirildiğini ifade eden Altan, ayrıca Bulgaristan’dan getirilen Türk göçmenlere tarım yapmaları için arazi ve konut tahsis edildiğini; ancak 1940’lı yıllardan itibaren yaşanan sıtma salgını ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği nedeniyle bazı üretim alanlarından vazgeçildiğini belirtti. Bu süreçte birçok göçmen ailenin Iğdır’dan ayrılmak zorunda kaldığını söyledi. Altan, Iğdır tarımının 1950-60 yıllarında Demokrat Parti döneminde Marshall yardımlarıyla traktör ve tohum desteklerinin tarımı yeniden canlandırdığını, ancak göçler nedeniyle yeterli nüfusun sağlanamaması yüzünden beklenen verimin elde edilemediğini dile getirdi. Iğdır’ın verimli topraklarının Türkiye için büyük bir tarımsal sermaye olduğunu belirten Altan, altyapı sorunları ve taşımacılık maliyetlerinin bu potansiyelin tam anlamıyla kullanılmasını engellediğini, buna rağmen toprağın kalitesi ve iklimin Iğdır’ı özel kıldığını vurguladı. Henüz yayınevi tarafından gönderimi yapılmamış olan kitabının çok yakında okuyucularla buluşacağını belirten Altan, “Iğdır’ın tarımsal geçmişini belgelemek ve gelecek nesillere aktarmak istedim. Kitabımı en kısa sürede sizlerle paylaşacağım,” sözleriyle sunumunu sonlandırdı.
DOĞUKAN BEY
